مطالب درسی

ماهیچه‌های صاف بخشی از دیواره مجاری بدن در سیستم‌های مختلف را تشکیل می‌دهند. حرکات دودی، انقباض غیرارادی این سلول‌ها است که به حرکت مواد در لوله گوارش یا خروج هورمون‌ها از مجرای غدد اگزوکرین کمک می‌کند. در این مطلب توضیح می‌دهیم حرکات دودی چیست و با چه مکانیسمی ایجاد می‌شود. همچنین عوامل تنظیمی حرکات دودی در دستگاه‌های مختلف بدن را بررسی می‌کنیم. فهرست مطالب این نوشته حرکات دودی چیست ؟ لوله گوارش از مجموعه اندام‌های حفره‌ای تشکیل می‌شود که وظیفه اصلی آن‌ها تجزیه و جذب غذا است. ماهیچه‌های صاف یکی از لایه‌های دیواره این لوله از مری تا مقعد هستند و انقباض این ماهیچه‌ها به کمک نیروی گرانش، غذا را به بخش‌های پایینی می‌فرستد. حرکات دودی، کرمی یا «پریستالتیک» (Peristaltic) انقباض غیرارادی این ماهیچه‌ها است که پس از ورود غذا به حلق شروع می‌شود. به علاوه این حرکات در میزنای، لوله‌های خروجی بیضه، مجرای صفرا و مجاری غدد اگزوکرین، سبب خروج مواد از مجاری می‌شوند. چه بافتی در حرکت دودی نقش دارند ؟ مخاط، زیرمخاط، لایه ماهیچه‌ای و سروز (صفاق)، چهار لایه بافتی دیواره لوله گوارش از داخل به خارج هستند. لایه ماهیچه لوله گوارش از دو سری ماهیچه صاف حلقوی داخلی و ماهیچه‌های طولی خارجی تشکیل شده است که انقباض و استراحت متناوب آن‌ها حرکات دودی لوله گوارش را به همراه دارد. این حرکات در مری شروع می‌شود. در هر موج انقباضی، ماهیچه پشت لقمه منقبض می‌شود و ماهیچه جلویی در حالت استراحت قرار می‌گیرد. به همین دلیل حرکت غذا به‌وسیله انقباض‌های دودی یک‌طرفه و از سمت مری به مقعد است. ماهیچه‌های حلقوی و طولی هر دو در ایجاد این حرکت نقش دارند. در زمان انقباض ماهیچه, ...ادامه مطلب