«پول هوشمند» (Smart Money) به سرمایهگذاری یا معاملات انجام شده توسط سرمایهگذاران «متخصصی» گفته میشود که درک کاملی از بازارهای مالی دارند و میتوانند روندها را قبل از دیگران شناسایی یا پیشبینی کنند. سرمایهگذارانی که روند سرمایهگذاری را کشف و یا پیشبینی نمیکنند، یعنی کسانی که سعی میکنند پس از اینکه پول هوشمند بیشتر سود خود را کسب کرده است سوار روند شوند یا از ان خروج کنند، «پول ناآگاهانه» یا «پول گنگ» نامیده میشوند.
البته بسیاری از افراد معتقدند که همه اینها یک افسانه است. آنها میگویند مدیران ثروتمند، یعنی افرادی که سبد سهام اوراق بهادار مشتری را مدیریت میکنند، از روند متوسط بازار سهام در هر دوره زمانی معین بهتر عمل نمیکنند (و حتی ممکن است در مواردی بدتر نیز باشند).
سرمایهگذاران سطح بالا آنهایی هستند که میتوانند لحظه مناسب را برای خرید یا فروش دارایی انتخاب کنند، زیرا آنها روندها و فرصتها را قبل از دیگران تشخیص میدهند. پول هوشمند همچنین میتواند به معنای نیروی جمعی پولهای بزرگ باشد که سبب میشود بازارها را به حرکت درآورد. وقتی اینگونه موردی رخ دهد، نیروی اصلی پول هوشمند، بانک مرکزی و نهادهای مالی هستند.
در دنیای سرمایهگذاری، پول هوشمند یک اصطلاح است که شامل پولهایی است که افراد در یک تجارت سرمایهگذاری میکنند و میدانند که چگونه آن را به شرکت وارد کنند.این سرمایهگذاری را به این دلیل «هوشمند» مینامند که کسبوکارها درست مثل پول، زمزمه سرمایهگذاران را نیز دریافت میکند. در اصطلاح سرمایهگذاری، هنگامی که فقط پول سرمایهگذاری میشود بدون اینکه سرمایهگذاران زمان یا شناخت را در نظر بگیرند، آن را «پول گنگ» مینامند.
شاخص پول هوشمند
«شاخص یا اندیکاتور پول هوشمند» (Smart Money Index) یا SMI که به عنوان شاخص گردش پول هوشمند نیز شناخته میشود، نشانهای از احساسات سرمایهگذاران است. SMI توسط مدیر پولی، «دان هیز» (Don Hays) اختراع شد و براساس الگوهای قیمتی است که در طول معاملات یک روز انجام میشود. ایده اصلی شاخص پول هوشمند براساس رفتار روزانه معاملهگران است. تجربه نشان داده است که اغلب معاملهگران در آغاز روز معاملاتی بیش از حد واکنش هیجانی نشان میدهند، زیرا رفتار آنها توسط اخبار و اطلاعات اقتصادی سریعاً تغییر میکند. اما سرمایهگذاران باتجربه و هوشمند، پس از نگاه دقیق به عملکرد بازار، معاملات خود را تا پایان روز معاملاتی ادامه میدهند.
فرمول اساسی SMI به صورت زیر است:
تغییر ساعت آخر + تغییر خالص بازگشایی – SMI دیروز = SMI امروز
برای مثال، فرض کنید SMI دیروز در ۱۰۰۰۰ واحد بسته شده است. شاخص در ۳۰ دقیقه ابتدایی بازار معاملاتی امروز به اندازه ۱۰ واحد افزایش یافته است. در ساعت پایانی معاملات نیز شاخص ۸۰ واحد کم شده است. بنابراین، SMI امروز برابر خواهد بود با:
۹۸۲۰ = (۸۰-) + ۱۰۰ – ۱۰۰۰۰
ورود و خروج پول هوشمند
در حالت کلی میتوان موارد زیر را از نشانههای ورودی پول هوشمند به سهم در نظر گرفت (البته توجه کنید که پارامترهای مختلفی وجود دارد و باید آنها را نیز بررسی کرد):
افزایش ناگهانی حجم معاملات
خرید سهم به صورت سریع
رسیدن سهم به کف قیمت
افزایش ارزش معاملات روزانه
میزان ورود و خروج پول مجموع حقیقی و حقوقی معمولاً دیدگاه مناسبی به ما نخواهد داد. بنابراین، بهتر است ورود و خروج پول حقیقی و حقوقی را به صورت مجزا بررسی کنیم. در اینجا، به بررسی چگونگی ورود و خروج پول هوشمند حقیقی میپردازیم که اتفاقاً تأثیر بسیار مهمی در روند معاملات دارد.
حجم ورودی حقیقی را A و حجم پول خروجی را B در نظر بگیرید. همچنین فرض کنید آخرین قیمت P است. بدین ترتیب، میزان ورودی پول حقیقی A×P و میزان خروجی پول حقیقی B×P است. بدین ترتیب، خالص ورود پول حقیقی به صورت زیر به دست میآید:
A-B)P = AP – BP) = خالص ورود پول حقیقی
اگر عدد مثبت باشد، میتواند نشانی بر حرکت رو به جلو و ورود پول به سهم باشد. اگر عدد منفی باشد، در واقع خروج پول حقیقی داشتهایم. مورد دیگر که باید بررسی شود، اندازه خالص ورود پول حقیقی است. این مقدار را باید در کنارِ گذشته سهم، میانگین متحرک و شرایط بازار بررسی کنیم.
فیلتر پول هوشمند
یکی از ابزارهای بسیار کاربردی برای شناسایی ورود و خروج پول هوشمند، فیلترنویسی است. فیلتر مورد نظر میتواند با بهرهگیری از فیلترهای دیگر و ترکیب با آنها سهام مستعد رشد را مشخص کند.
برای نمونه، فیلتر زیر سهمهایی را مشخص میکند که تعداد فروشندههای آنها از ۴ برابر تعداد خریدارها بیشتر است. در واقع، این موضوع نشان میدهد که قدرت هر خریدار بیشتر از ۴ فروشنده بوده و خریدارهای قوی در آستانه حمایت از سهم هستند و به نوعی پول هوشمند وارد سهم شده است.
یک مثال دیگر، فیلتری برای مشخص کردن سهمهایی است که میانگین خرید هریک از خریدارهای حقیقی بیش از ۲ برابر میانگین فروشندگان حقیقی باشد. این مورد نیز ورود پول هوشمند را مشخص میکند. کد این فیلتر به صورت زیر است.
برعکس این موارد را میتوان برای شناسایی سهامی با خروج پول هوشمند انجام داد.
برای آشنایی بیشتر با فیلترنویسی، پیشنهاد میکنیم فیلم آموزش فیلترنویسی در بورس را مشاهده کنید که توسط فرادرس ارائه شده است. در این فیلم آموزشی فیلترنویسی از سطح پایه آموزش داده شده و بدون دانش قبلی از آن میتوانید فیلترنویسی را به خوبی فرا بگیرید. لینک این آموزش در ادامه آورده شده است.
برای مشاهده فیلم آموزش فیلترنویسی در بورس – ابزار شناسایی سهام پربازده+ اینجا کلیک کنید.
فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس
تحلیل جریان سفارشها و نقدینگی این امکان را فراهم میآورد که بتوان تشخیص داد پول هوشمند چگونه، به چه میزانی و در چه زمانی وارد یک سهم شده و یا از آن خارج میشود. در صورتی که یک معاملهگر بتواند هوشمندانه و در زمان مناسب این موضوع را تشخیص دهد، خواهد توانست ضمن هماهنگی حرکات خود با جریانهای نقدینگی اصلی، در نقاط مناسب و در قیمتهای ارزنده وارد معامله شده و در زمان مناسب نسبت به خروج و ذخیره سود و یا کنترل ضرر اقدام کند. با توجه به اهمیت این موضوع، فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس توسط فرادرس تهیه و ارائه شده. لینک این فیلم آموزشی در ادامه آورده شده است.
برای مشاهده فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس+ اینجا کلیک کنید.
این فیلم آموزشی ۵ ساعت و ۵۷ دقیقهای در ۸ درس تدوین شده است. درس اول، جهت آشنایی مقدماتی با جریان سفارشات و جریان نقدینگی و ورود و و خروج پول هوشمند است. در درسهای دوم و سوم، موضوعات مهم نسبت خریدار به فروشنده و نسبت سرانه خرید ارائه شده است. میزان ورود و خروج نقدینگی و پول هوشمند نیز در درس چهارم معرفی شده و در درس پنجم، نسبت قدرت خریدار به فروشنده مورد بحث قرار گرفته است. حجم های غیرعادی، دادههای تفصیلی معاملات و تغییر در نوع مالکیت سهام نیز به ترتیب موضوعات درسهای ششم، هفتم و هشتم هستند.
جمعبندی
در این مطلب، سعی کردیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که پول هوشمند چیست. اکنون از شما دعوت به عمل میآوریم تا از طریق بخش نظرات دیدگاههای خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید؛ پرسشهایی که فکر میکنید هنوز بیپاسخ ماندهاند را مطرح کنید، یا اگر سخنی دارید که تصور میکنید به غنای این مطلب خواهد افزود، آن را حتماً با سایر مخاطبین به اشتراک بگذارید.
برای یادگیری بهتر مباحث بورس اوراق بهادار به شما توصیه میکنیم مطالب مجله فرادرس در این زمینه را به ترتیب زیر مطالعه کنید:
«سید سراج حمیدی» دانشآموخته مهندسی برق است. او مدتی در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر فعالیت کرده، و در حال حاضر، آموزشهای ریاضیات، مهندسی برق و بورس مجله فرادرس را مینویسد.